Hoewel onbekend is in welk periode glas precies zijn intrede deed in de architectuur, was het oude Rome de eerste beschaving met glazen ramen. In die tijd werd het dure en minderwaardige materiaal uiteraard beschouwd als een luxe product en het was pas in de 16e eeuw dat opengaande ramen wijdverspreid raakten in Europa.
Tegenwoordig is vrijwel elke grote stad overspoeld met de veelzijdigheid en esthetische aantrekkingskracht van glas in de vorm van grote glimmende bouwwerken met een spectaculair uitzicht. In de laatste paar decennia worden deze gebouwen echter steeds meer in de gaten gehouden en bekritiseerd. Wat het probleem is? De enorme hoeveelheid energie die nodig is om gebouwen met volledig glazen gevels te verwarmen en koelen.
In feite was het de evolutie van de airconditioningtechnologie halverwege de 19e eeuw die ervoor zorgde dat dit soort gebouwen überhaupt mogelijk waren. Om u een idee te geven van de energiebehoeften: sommige studies suggereren dat de koolstofuitstoot van kantoren met airconditioning maar liefst 60% hoger is dan die van kantoren met mechanische of natuurlijke ventilatie.
Nu de zoektocht om het evenwicht van de aarde te herstellen bovenaan de agenda van architecten is komen te staan, kunnen we dan verwachten dat milieurealisme glas in de ban doet?
Het antwoord op die vraag hangt af van hoe goed steden bestaande technologie implementeren, en in de komende jaren en decennia nieuwe technologieën ontwikkelen.
Nu al passen architecten en bouwbedrijven hun denkwijze over de thermische aspecten van glazen gebouwen aan. Soms gaat het om slechts kleine innovaties, zoals het tactisch plaatsen van ramen zodat een zonnige, op het zuiden gerichte wand minder warmte absorbeert dan een wand op het noorden, of het weglaten van glas aan bepaalde kanten om schaduw te creëren voor andere gebouwen. Maar de belangrijkste veranderingen zullen waarschijnlijk voort komen uit nieuwe technologie. Zo zijn bepaalde nieuwere gebouwen gebouwd met speciaal glas dat de zon blokkeert bij warm weer; andere ramen wekken zelf elektriciteit op doordat ze worden voorzien van steeds efficiëntere zonnecellen.
En dan is er nog het (belangrijke) feit dat glas 100% recyclebaar is. Het probleem is echter dat bij lange na niet al het gebruikte glas daadwerkelijk wordt gerecycled tot nieuwe ruiten. Door het end-of-life-management te verbeteren, kan glas onbeperkt worden toegepast in een circulair systeem.
De toekomst van glas binnen de architectuur is één van de onderwerpen die we bespreken in de nieuwste aflevering van WICONA Meets met Phil Sedge, Directeur Gevels bij Mace Group. De loopbaan van Phil begon eind jaren ‘80. Hij werkt al ruim drie decennia aan gevels van prestigieuze projecten overal in Londen, samen met vooraanstaande gevelbouwers. Bij Mace staat Phil in voor innovatie en belangrijke thema’s als productiviteit, kwaliteit en initiatieven voor koolstofvermindering.
Bekijk de aflevering hier
